Sonbaharın Tetiklediği Mevsimsel Depresyon Nedir?

Sonbaharın gelmesiyle birlikte değişen ruh halimiz, davranışlarımıza da gözle görülür şekilde etki etmektedir. Kimileri sonbaharın getirdiği karamsar havayı sevse de, kimileri de kasvetinden ve değişiminden çökkün ruh durumuna bürünmektedir.

Sonbaharı yaşadığımız bu günlerde psikoloji alanında da tanımı olan, “Mevsimsel Depresyonu” ele almak istedik.

Mevsimsel depresyon kimlerde ne sıklıkla ve nasıl görülür?

Mevsimsel Depresyon, özellikle sonbahar ve kış aylarında güneş ışığındaki azalmaya bağlı olarak yaşanan bir depresyon çeşididir. Normal depresyon belirtileri ile benzerlik göstermektedir. Ancak bu depresyon çeşidinin temel belirtisi, depresif atağın başlaması ile düzelmesinin mevsimle bağlantı göstermesidir. Yani, aynı mevsimde başlayıp bitmesi gerekmektedir.

Mevsimsel depresyona yakalanma oranı cinsiyet bakımından, kadınlarda erkeklere göre 4 kat daha fazladır. Bununla birlikte, Kuzey ülkelere doğru gidildikçe mevsimsel depresyonun görülme sıklığı da artacaktır. Çünkü güneş ışınlarının sıklığı azalmasıdır.Ayrıca, çökkün duygu durumu içerisinde olan danışanların, %4 ila %10’u mevsimsel değişimlere bağlı olarak depresyon belirtisi göstermektedir.

Güneş neden ruh halimizi etkiler?

Pek çoğumuzun uyku hormonu olarak bildiği melatonin hormonunun üretimi, karanlıkta artmaktadır. Hormonun artması sebebiyle, uykulu ve bitkin yaşam, fiziki hareketlerde yavaşlık olmaktadır. Doğal bir sakinlik sağlamakla birlikte fazlası ruh halini olumsuz etkilemektedir.

Aynı şekilde yaz mevsiminde güneşin melatonin hormonunun azaltması ile de kendimizi daha enerjik ve özgüvenli hissederiz.

Depresyona meyilli olan bireylerde yaz mevsiminin getirdiği enerji ,  sonbahar geldiğinde yaprakları sararması, yağmurun yağması yani doğanın ölümü ile son bulur. 

Mevsim değişiklikleri ile gelen gün ışığındaki değişim, bipolar bozukluk ve mevsimsel depresyon gibi birçok psikolojik rahatsızlığa neden olmaktadır.

Mevsimsel depresyon türleri nelerdir?

Mevsimsel depresyon kış ve yaz tipi olarak ikiye ayrılmaktadır. Kış tipi depresyon sıkça görülürken, yaz tipi depresyon daha nadir görülmektedir.

Yazımızda ağırlıklı olarak kış tipi depresyonu ele alacağız. Kış depresyonu, Genellikle sonbahar ve kış aylarında başlamakta olup, Aralık ve Ocak aylarında şiddetini arttırmaktadır.

Mevsimsel depresyon belirtileri

Mevsimsel depresyon ile normal depresyon arasında pek bir farkın olmadığını belirtmiştik.

Genel olarak semptomları sıralayacak olursak mevsimsel depresyonda;

• Ümitsizlik, isteksizlik
• Uyku bozukluğu
• Anksiyete
• Dikkat eksikliği
• Değersiz hissetme
• Kendine, dünyaya ve başkasına karşı olumsuz duygular besleme belirtileri sıkça görülmektedir.

Tedavi nasıl sağlanır?

Mevsimsel depresyon ataklarını göz ardı etmeyerek ruh sağlığı profesyonellerinden yardım almak gerekir. Egzersiz mutluluk  hormonunun üretimini arttıracağı için depresif durumlarda tavsiye edilir. Unutmayın ki , hareket eden vücuda depresiflik yüklenmez.

Depresif durumda kendimizi eve izole etmek yerine, işlerimizi dışarıda bir mekanda halletmek bile enerjimizi olumlu yönde etkileyecektir. Canlı ve enerjik ışıklı ortam yaratın, kendinizi meşgul edecek yeni hobiler edinmeye çalışın.

Mevsimsel depresyon geçici bir durumdur. Fakat ihmal edilirse, ileri ruh sağlığı sorunları yaratabilir.Bu yüzden ruh sağlığı profesyonellerinden destek almak, sizin daha rahat bir kış geçirmenize yardımcı olacaktır.

Kaynakça

Kiremitçi, E., & Coşkun, H. (2017). Mevsimsellik ve öznel iyi oluş arasindaki ilişkinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 239-248.

Ekinci, M., OKANLI, A., & Gözüağca, D. (2005). MEVSİMSEL DEPRESYONLAR VE BAŞETME YOLLARI. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 109-112.

https://www.researchgate.net/publication/340682003_D_vitamini_ve_depresyon