Ayrılık kaygısı, bebekler ve çocuklarda 3 yaşına kadar gelişimin doğal parçası olarak görülmektedir . Özellikle 18.ayda şiddetlenen bu kaygı, sanılanın aksine sadece anneye değil bakım veren diğer bireylere yönelik de olabilmektedir. Bu kaygı özellikle okul çağında karşımıza çıkmaktadır. Çocuk bu kaygıyı her bireye sergilemektense gerçekten bağ kurduğu kişiye yapmaktadır yani ayrılmaya yönelik kaygının olması için önce bağlanma gerekir.
Buradaki“bağlanma” kavramı “bağımlılık” ile karıştırılmamalıdır.
Bağlanma mı? Bağımlılık mı?
Çocuğumuzun belirli yaşa kadar kaygı yaşamasındaki doğru faktör bağlanma olmaktadır.
Bağlanma, bakım veren ile sevgi etrafında kurulan ilişki gelişmesidir. Bağlanmanın 4 türü vardır. Bunlar; güvenli, kaygılı, kaçıngan ve dağınık bağlanmalardır.
Bağımlılık ise bir kişiye, nesneye duyulan kontrolsüz davranıştır. Çocuk burada fizyolojik ve psikolojik olarak zarar görmesine rağmen davranışına devam etmektedir.
Yapılan araştırmalarda çocuklarda ayrılık kaygısı %4.1 olarak görülmektedir fakat çocukluktaki kaygının önüne geçilmezse ergenlik döneminde daha da şiddetlenerek adeta “bağımlılık” düzeyine ulaşacak ve bu bireylerin yarısına yakınında ayrılık anksiyetesi devam edecektir.
Ailelerimizin yapması gereken gelişimin doğal parçası olan mevcut ayrılma kaygısını 3-4 yaşlarından sonra devam etmesi halinde ayırt etmek ve uzman desteği almak olacaktır.
Ayrılık Kaygısı Nasıl Anlaşılır?
• Ev ya da bağlanılan kişiden ayrıldığında aşırı kaygı
Çocuğumuzun güvenli gördüğü ve konfor alanı alıştığı ortamdır. Burada kendisini ve ailesini güvende hisseder. Evin yarattığı huzuru bağlandığı kişide de hisseder ve gitmelerden hiç hoşlanmaz.
• Kendilerinin ya da karşısındaki kişinin hastalanacağından korkma
Bağlandığı kişinin hastalanıp ondan ayrı düşeceğine yönelik büyük endişe duyar.
• Evde odalarında olmaktansa aile yanını tercih ederler
Oyunlarını mümkünse konfor ortamında oynamak ister.
• Tek başına uykuya dalmakta zorluk
Bazı çocuklar birlikte uyumakla birlikte. Uykularında bireyin saçını tutma eğiliminde de olabilir. Burada onu rahatlatan yine bir güven durumuyla karşılaşırız.
• Gece kabusları
• Somatik tepkiler (karın ağrısı,ateş…)
Özellikle bu durum ilkokul yıllarında karşımıza çıkıyor.
• Bazen agresif bazen içe kapanık ruh hali
Bu durumlar en az 4 hafta sürüyor olmalı ve 3 yaş üstü çocuklarda görülüyor olmalıdır.
Cinsiyet Dağılımı ve Kaygının Nedeni
Kız ve erkek çocuklarında ayrılık kaygısı hemen hemen eşit görülmektir. Ayrılık kaygısının en sık görüldüğü yaş okul çağı 6-9 yaş arasıdır. Yaş ilerledikçe kaygı çocukluk döneminde ergenliğe göre daha az görülmektedir.
Ayrılık kaygısının görülme nedeni çok değişkenlidir fakat başlıca sıralayacak olursak;
- Aşırı kontrolcü anne-baba tutumu
- Çatışmalı ortam
- Sosyal fobi
- Okulda akran zorbalığı
- Kardeş kıskançlığı
gibi faktörler ön plandadır.
Son olarak, Belirtilerin devam etmesi halinde çocuğumuzu psikolog eşliğinde bir yol izlenmesi en uygunudur. Sebebi tespit edildikten sonra eğer okul ve arkadaş kaynaklı ise öğretmenlerle konuşmalı, aile üyelerinin tutumundan kaynaklı ise bu davranışı kontrol altına almaları veya bir uzmandan destek görmeleri tavsiye etmekteyiz.
Güzel Günlerde Buluşmak Üzere 🙂
Bitkiler ve Psikolojinin Dansı
Bağımlılığın Temelinde Neler Yatıyor?
